Η Αλμπερτίν αγνοούμενη - Marcel Proust

 

Είχα πολύ καιρό να διαβάσω Προυστ, χρόνια. Επίσης, έκατσα και σκέφτηκα - εντάξει, μπορούσα και όρθιος - ότι είχα πρωτοδιαβάσει Προυστ τριάντα χρόνια πριν όταν και είχε κυκλοφορήσει απ' το Γαλλικό Ινστιτούτο ο πρώτος τόμος του 'Αναζητώντας τον χαμένο χρόνο' σε μετάφραση Παύλου Ζάννα. Διάβαζα κάθε τόμο όποτε κυκλοφορούσε, μετέπειτα απ' την Εστία, και κάπου εκεί μετά τον πέμπτο σταμάτησα. Αυτό δεν συνέβη επειδή ο Προυστ έπαψε να μου αρέσει ή ότι τον είχα βαρεθεί, απλώς συνέβη. Καλά, δεν παίρνω κι όρκο, ίσως και να μην ήθελα να διαβάσω άλλο μέχρι να μου ξανάρθει η όρεξη. Και να λοιπόν, που έβαλα μπρος τον έκτο τόμο σε εξαιρετική μετάφραση του Παναγιώτη Πούλου με προοπτική να διαβάσω και τον έβδομο. Δώρα και οι δυο από αγαπημένο πρόσωπο. Που αγαπάει τον Προυστ όπως εγώ, ίσως και περισσότερο από μένα.

Τώρα μην περιμένετε να σας γράψω τι συμβαίνει σ’ αυτόν τον έκτο τόμο, γιατί ως συνήθως είναι ελάχιστα αυτά που γίνονται στο ‘Η Αλμπερτίν αγνοούμενη’. Ο Προυστ αναλύει τη σχέση του με την ερωμένη του, τη σχέση της με τις φίλες της, το άμεσο περιβάλλον της, την απιστία, τον έρωτα, κάποια στιγμή ασχολείται και λίγο με τις αλλαγές στον περίγυρό του κι αυτό είναι όλο. Ως συνήθως, η μαγεία στο βιβλίο αυτό είναι ο τρόπος γραφής και σκέψης του συγγραφέα, μοναδικός, διεισδυτικός, σε μακροπερίοδο λόγο, προτάσεις-παράγραφοι οι οποίες απαιτούν δεύτερη ή και τρίτη ανάγνωση οπότε και σου αποκαλύπτεται τι είχε αναλογιστεί ο Προυστ, δε θα μείνεις με την απορία, μπορεί βέβαια να έχεις την απορία αν σωστά κατάλαβες, πρέπει όμως να έχεις την υπομονή, ενώ η ανταμοιβή είναι αυτή η αίσθηση που αποκομίζεις, η βεβαιότητα ότι μόλις 'διάβασες' (και διάβασες) ένα έργο τέχνης.

Ο Προυστ είναι ένας απ' τους λόγους που κάποια στιγμή ξεκίνησα να γράφω - ότι φταίει, φταίει! - είναι απ' τους αγαπημένους μου συγγραφείς, εκεί ψηλά στη λίστα, ανάμεσα σε άλλους δυο, τρεις, κι ήρθε να μου το υπενθυμίσει τώρα, μ' αυτόν τον έκτο τόμο. Είναι αλήθεια ότι παράλληλα με την ανάγνωσή του διάβασα και άλλα βιβλία. Η πυκνή γραφή του μου επέβαλλε αργούς ρυθμούς και αρκετή επανάληψη, κάτι που δε μ' ενοχλούσε γιατί το γνώριζα εκ των προτέρων και το απολάμβανα: τα πρωινά, λίγο μετά το ξύπνημα, με καφέ, καθαρό μυαλό και ησυχία στο σπίτι.