Ο αυτόπτης μάρτυρας - Ernst Weiss

 

Είναι φορές που διαστάζω να ξεκινήσω άλλο ένα βιβλίο που αναφέρεται στην περίοδο του Α' ή/και του Β' Παγκοσμίου πολέμου κι αυτό γιατί έχουν γραφτεί τόσα κι έχω διαβάσει τόσα που λέω, εντάξει, ας τ' αφήσω γι αργότερα. Κάπως έτσι ξέμεινε κι ο Αυτόπτης μάρτυρας για δυο αν θυμάμαι καλά - μπορεί και τρία - χρόνια σε κάποιο ράφι. Βέβαια όλο αυτό το διάστημα διάβασα βιβλία με τέτοιο περιεχόμενο. Σχεδόν δεν περνάει χρόνος που να μην έχω διαβάσει.

Και τελικά γιατί τα γράφω όλα αυτά; Πρώτον διότι το βιβλίο είναι πολύ καλό και δεύτερον γιατί είμαι της άποψης ότι τα βιβλία που πραγματεύονται αυτή την περίοδο πρέπει να είναι επίκαιρα. Πρέπει να βγαίνουν, να κυκλοφορούν, να υπάρχουν, ακόμα και σε αφθονία. Είναι ένα κομμάτι της πρόσφατής μας ιστορίας που πρέπει να το γνωρίζουν οι νεότερες γενιές και η λογοτεχνία είναι ίσως η καλύτερη πηγή για να το κάνουν.

Άλλο βιβλίο του Weiss δεν είχα διαβάσει. Στην αρχή μου φάνηκε τόσο άμεση η γραφή του, τόσο σύγχρονη, εν τέλει τόσο διαχρονική που σκέφτηκα ότι κάλλιστα θα μπορούσε να το είχε γράψει κάποιος σήμερα. Βέβαια, ποιος θα μπορούσε να γράψει για τον Χίτλερ, για τον ναζισμό, για τον πόλεμο ως όντως ένας αυτόπτης μάρτυρας - το κείμενο είναι σε μεγάλο βαθμό αυτοβιογραφικό - αναλύοντας σε ένα σχετικά μικρής έκτασης μυθιστόρημα όλα αυτά με μια ζηλευτή οικονομία λόγου ή αν θέλετε γραφής;

Πέρα από τον ίδιο τον Χίτλερ υπάρχει και η ιστορία του ήρωα που ξεκινάει από τα μικράτα του, ο οποίος θα γίνει γιατρός και θα πολεμήσει στον πρώτο πόλεμο στο τέλος του οποίου θα συναντήσει τον Α.Χ. - ο συγγραφέας δεν τον κατονομάζει άμεσα - τυφλό και θα τον θεραπεύσει. Το βιβλίο είναι συμπαγές, πυκνό, ανατριχιαστικό σε ορισμένα σημεία και ουσιώδες. Ναι, είναι ένα ακόμη βιβλίο για εκείνη την περίοδο που θεωρώ ότι πρέπει να διαβαστεί πόσο μάλλον όταν διανύουμε μια εποχή όπου ένας άδικος πόλεμος στην Ευρώπη μας αναστατώνει.