Μαύροι Καθρέφτες - Arno Schmidt

 

Διαβάζω στο εξαιρετικό επίμετρο του μεταφραστή Γιάννη Κοιλή ότι ο Schmidt με τη συναρμογή διαφορετικών υφολογικών επιπέδων επιδιώκει να προκαλέσει την ενεργητική συμμετοχή του αναγνώστη. Θα σταθώ εδώ θέλοντας να υπερτονίσω αυτό το στοιχείο που συναντούσα συχνά πυκνά στο κείμενο. Υπάρχουν λοιπόν παράγραφοι τις οποίες διαβάζεις κι έπειτα αφού επαναλάβεις την ανάγνωσή τους συμβουλεύεσαι τον εαυτό σου για να καταλήξεις σε μια ερμηνεία που σου φαίνεται η πιο πιθανή. Αυτή η διαδικασία δεν λειτουργεί εις βάρος της ανάγνωσης αλλά αποτελεί μια πρόκληση που καλείσαι να αντιμετωπίσεις για να επικοινωνήσεις με όποιον τρόπο τελικά το καταφέρεις μ’ εκείνο που ήθελε να πει ο συγγραφέας. Κι αυτό για μένα ήταν γοητευτικό.

Υπάρχουν βέβαια και σημεία στα οποία δυσκολεύτηκα, σκόνταψα και χρειάστηκε να υπερπηδήσω χωρίς να βγάλω νόημα. Ούτε όμως κι αυτά κατάφεραν να μετριάσουν το συνολικό αποτέλεσμα που μου απέφερε μια άκρως ενδιαφέρουσα πρώτη επαφή με έναν συγγραφέα που δεν γνώριζα. Θεωρώ ότι χρειάζεται μια δεκτικότητα και μια διάθεση για να καταπιαστείς με κάτι διαφορετικό που δεν παύει να αποτελεί κομμάτι της ιστορίας της λογοτεχνίας καθώς και ένα δείγμα νεωτερικής γραφής που σπάνια συναντά ο μέσος αναγνώστης. Στην αρχή επηρεασμένος από την περίληψη του οπισθόφυλλου – εν ολίγοις: ο αφηγητής περιηγείται σε έναν κατεστραμμένο κόσμο, φτιάχνοντας το βιός του, αναλογιζόμενος παράλληλα τους λόγους για τους οποίους είχε καταστραφεί ο πολιτισμός – έπεσα ‘στα βαθιά’ μια κι ήρθα αντιμέτωπος με πρωτότυπη σύνταξη και μη συμβατικές αλλαγές από παράγραφο σε παράγραφο. Στη συνέχεια βρέθηκα μέσα στο κείμενο, συνάντησα σημεία όπου κάλλιστα θα μπορούσα να αποκαλέσω ποιήματα, βρήκα εικόνες περιγεγραμμένες με ασυνήθιστες λέξεις και εν τέλει μαγεύτηκα από ένα βιβλίο που στο σύνολο του μου είπε αυτά που ήθελα να ακούσω με τον μοναδικό τρόπο του συγγραφέα του.

Όσο για τη μετάφραση του Γιάννη Κοιλή, ό,τι και να πω θα είναι λίγο. Είναι ένας ακόμη λόγος για να διαβάσετε αυτό το βιβλίο.